Mosselconvenant werpt vruchten af voor mens en natuur

dinsdag 31 mei 2016

De afspraken uit het Mosselconvenant van 2008 beginnen in de Waddenzee haar vruchten af te werpen voor mens en natuur. Er is dit jaar weer mosselzaad waardoor een goede visserij mogelijk is in de gebieden waarvan is afgesproken dat daar mag worden gevist. In de gesloten gebieden heeft 500 ha mosselbanken zich ongestoord kunnen ontwikkelen en dat is een duidelijke winst voor de natuur. Voor een volgende stap in deze succesvolle transitie zijn nieuwe kweekpercelen nodig. 

Door de mosselkwekers en natuurorganisaties is afgesproken de mosselzaadvisserij geleidelijk af te bouwen. Daarbij is bijna 30% van de gebieden waar voorheen op mosselzaad werd gevist gesloten voor de visserij. In het nog open gebied kon in de afgelopen weken weer op “mosselzaad” worden gevist. Met mosselzaad worden de jonge mosselen bedoeld van nog geen jaar oud; dus die zijn geboren in 2015. Het opgeviste mosselzaad wordt gebruikt als “grondstof” voor de mosselkweek.

Goede zaadval
Het mosselbestand wordt ieder voorjaar en najaar geïnventariseerd, zo ook in het voorjaar van 2016. Daaruit bleek dat het mogelijk is dit voorjaar 10 miljoen kilogram op te vissen. In het najaar van 2015 is er ook al gevist. Dat kon omdat er in 2015 een goede “zaadval” met mosselen was. Dat gebeurt overigens niet elk jaar. De voorlaatste keer met veel mosselzaad was in 2012.

De afspraken over de mosselvisserij tussen mosselsector, overheden en natuurorganisaties zijn in 2008 vastgelegd in het Mosselconvenant en worden, ondersteund door het Programma naar een Rijke Waddenzee (PRW), nu ten uitvoer gebracht. De ambitie is om er voor te zorgen dat de vangst van jonge mosselen van de bodem van de Waddenzee geleidelijk aan wordt vervangen door mosselzaad dat wordt ingevangen in de waterkolom. Dit gebeurt  door middel van  mosselzaadvanginstallaties (de mzi’s). Deze installaties zijn succesvol en leveren inmiddels een substantiële bijdrage aan de mosselvoorraad. In 2015 is met deze installaties meer dan 16 miljoen kg mosselzaad opgehaald.

Ongestoorde ontwikkeling
Zodoende kon de vangst van de bodem in de westelijke Waddenzee inmiddels met bijna 30% worden teruggebracht en is hier inmiddels een areaal van 9300 ha gesloten. En die sluiting heeft effect, zo blijkt uit de inventarisatie. Er blijkt dat zich in deze gebieden bijna 500 ha mosselbanken heeft gevormd met een biomassa van bijna 15 miljoen kg. Het gaat daarbij om banken in de geulen van de westelijke Waddenzee die niet droogvallen. De banken bestaan uit  vooral meerjarige mosselen en banken waar mosselzaad en oudere mosselen gemengd voorkomen. Er vindt daar een ongestoorde ontwikkeling plaats. Deze banken en de biodiversiteit daarvan zijn van groot belang voor de natuurwaarden van de Waddenzee. In 2018 is een verdere uitbreiding van de gesloten gebieden voorzien.

Afspraken garnalenvisserij
Omdat het zaad van de mzi’s relatief duur is, heeft de mosselsector behoefte aan betere kweekpercelen met een hoge productiviteit waar dit dure zaad nog rendabel kan worden opgekweekt. Potentieel geschikte locaties daarvoor in de Westelijke Waddenzee zijn in het najaar van 2015 in kaart gebracht. Van de 200 ha die geschikt is, ligt een belangrijk deel in het gebied de Wolfshoek. Voor de garnalen vissers is dit een belangrijk visgebied dat zij, wanneer het mosselkweekpercelen worden, kwijt raken. De Convenantpartijen hebben recent afgesproken dat voor deze gebieden wel vergunning wordt aangevraagd om daar te mogen kweken, maar deze nog niet zal worden gebruikt zolang er geen afspraken zijn gemaakt met de garnalenvissers die daar nu hun boterham verdienen. Voor 2018 dient hiervoor een oplossing te worden gevonden, aangezien dan de volgende sluitingsstap in het Mosselconvenant wordt beoogd.

“Als PO Mosselcultuur zijn we blij dat we weer mosselzaad van de bodem kunnen vissen. Mosselzaad uit MZI’s is immers een flink stuk duurder”, zegt Adddy Risseeuw van de PO-Mosselcultuur. ,,Maar daar krijgen we wel wat voor terug. We hebben als sector met MZI’s meer zekerheid over de beschikbaarheid van grondstof en ook de vergunningprocedures voor de bodemvisserij verlopen gelukkig weer zonder juridische procedures. En uiteraard zijn wij blij dat ook de natuur zich in de gesloten gebieden ontwikkelt zoals beoogt bij het sluiten van het Convenant.”

DOWNLOAD:
MZI-oogstrapport Voorjaar 2016, (PDF, 2,3 Mb)

Foto MZI-visserij