Zoutadaptatie

De zeespiegel stijgt en het klimaat verandert. Dit heeft ook effecten achter de Waddendijk. Het zilte water rukt op. Hoe gaan we hier mee om? Op deze pagina een korte uitleg over het project zoutadaptatie. Hieronder vind je een introductie op de problemen en de kansen voor de Wadden. Inclusief een aantal verhelderende filmpjes.

Wat is er aan de hand?
Door een combinatie van zeespiegelstijging en bodemdaling neemt de invloed van zoute kwel in de kustregio toe. Dat zien we ook terug in het noordelijk kustgebied waar het zoute water dichter naar de oppervlakte komt en de zoetwaterbel onder de percelen ‘wegdrukt’. Vooral in droge zomers neemt dit probleem toe. Hoe wij ons als mensen aan deze omstandigheden aanpassen noemen we zoutadaptatie.

Zoet water wordt schaarser
Zout water in het oppervlaktewater wordt bestreden door zoet water vanuit het IJsselmeer aan te voeren en daarmee het zoute water op zee te lozen. De Rijn is de belangrijkste bron voor aanvoer van zoetwater in Nederland.

Als gevolg van de opwarming van de aarde verandert de Rijn van een gletsjerrivier in een regenrivier, vergelijkbaar met de Maas. Hierdoor neemt de hoeveelheid beschikbaar zoet water in de zomer op termijn af, terwijl de zoute kwel in de toekomst verder zal toenemen.

Door hogere temperaturen zal de verdamping ook toenemen, waardoor de zoetwaterbehoefte van de gewassen toeneemt”.

Centrale vraag
De vraag is hoe er in het noordelijk kustgebied kan worden geanticipeerd op de toenemende zoute kwel: wat komt op ons af en hoe kunnen we hier vanuit de verschillende belangen op de juiste manier op inspelen?

Onderstaande filmpjes geven alvast een goede eerste indruk.

Wat zijn de belangrijkste oorzaken voor verzilting rondom de Waddenzee? Klimaatverandering, bodemdaling en zeespiegelstijging. De bodem daalt, terwijl de zeespiegel stijgt, daardoor krijg je extra zoute kwel waar de landbouw last van heeft. Bovendien zal door de verandering van het klimaat, de neerslag veranderen, waardoor zoetwaterbuffers onder druk komen te staan.


Een kwart van de Nederlandse pootaardappelen (export) wordt in het Noordelijke Waddengebied verbouwd. Verzilting is een groot probleem, want aardappelen kunnen niet tegen zout. Agrariërs in de omgeving hebben een duidelijke boodschap; wees zuinig met plannen rondom verzilting binnendijks. Onze kennis moet eerst omhoog. Bovendien zijn zilte producten voorlopig ‘slechts’ een nichemarkt. De economische waarde van de aardappel is vooralsnog ongeëvenaard in dit gebied.


Toekomstbestendig waterbeheer. Akkerbouw vindt plaats op de zoetwaterlenzen. Het risico bestaat dat dit in de toekomst onder druk komt te staan.Tenminste als je niets doet. Daarom kijkt het waterschap met tal van andere partijen hoe je in de toekomst ook akkerbouw kunt garanderen in de Waddenregio.


Tot in de 19e eeuw was de huidige Kop van Noord-Holland een waddengebied. Het Kruiszwin werd indertijd omgeven door kwelders en slikken. Na inpoldering veranderde de omgeving langzaam in bollenland, maar in het Kruiszwin zelf komen nog steeds brakke levensgemeenschappen voor. Een unieke situatie die anno nu weer wordt gewaardeerd.


Bewoners van Holwerd zijn erg enthousiast over een verbinding met de zee. Dit biedt unieke kansen voor gebiedsontwikkeling en het daarbij behorende toerisme. En het maken van bijzondere streekgebonden producten.