De Japanse oester is een schelpdier dat van buiten Nederland is gekomen en de Waddenzee snel heeft gekoloniseerd. Gevaarlijk of nuttig? Op 4 juni heeft het Programma naar een Rijke Waddenzee een workshop gehouden over de rol van deze exoot in de Waddenzee. Een kleine 30 personen uit de wereld van waddenbeleid, -beheer, -medegebruik en -wetenschap waren aanwezig.
Doordat de Japanse oester een nieuwkomer is, die niet van nature in de Waddenzee voorkomt, valt hij buiten de reguliere onderzoeksprogramma’s. Maar daardoor weten we ook weinig over zijn invloed op de Waddennatuur. Verspreidt hij zich ongebreideld? Verdringt hij andere soorten? Of biedt hij juist nieuwe kansen voor mens en natuur?
Op 4 juni is op deze vragen ingegaan. De belangrijkste bevindingen van de workshop zijn:
- Het areaal Japanse oesterbanken op de platen van de Nederlandse Waddenzee bedraagt inmiddels zo’n 1000 hectare en is sinds 2008 ongeveer constant.
- De oesterbanken vormen een goede vestigingsplaats voor mosselen, een soort die bescherming geniet onder het Natura 2000 regime.
- Een onder Natura 2000 beschermde vogelsoort als de Steenloper blijkt op deze gemengde banken goed voedsel te kunnen vinden. De Scholekster doet het op de gemengde banken echter minder goed dan op pure mosselbanken.
De hoofdconclusie is, kortom, dat de Japanse oester weliswaar zelf een exoot is, en uit hoofde daarvan ongewenst, maar hij herbergt wel een aantal beschermde natuurwaarden. Een juridisch novum in het natuurbeleid. Het is nog niet duidelijk hoe hiermee om te gaan.
Hoe de mens het best van de Japanse oester kan profiteren is nog niet duidelijk. Er loopt een pilot met het handmatig oesterrapen, maar het begeleidend onderzoek waaruit moet blijken wat de effecten daarvan zijn, is vanwege de bezuinigingen geschrapt. Daardoor is ook ongewis of de vergunningen voor het handmatig rapen kunnen worden verlengd. Op de workshop hebben de betrokken partijen afgesproken hierover in overleg te gaan.
Nog veel kennisvragen rondom de Japanse oester zijn onbeantwoord. Prioriteit hebben die vragen die direct raken aan het Natura 2000 beleid, zoals de betekenis voor mosselen en vogels. Daarnaast is meer aandacht voor de Japanse oester in het fundamenteel wetenschappelijk onderzoek gerechtvaardigd.
De rapporten kunt u hieronder lezen en downloaden.
