Duistere verhalen

vrijdag 25 februari 2022

Naarmate de rest van de wereld lichter wordt, wordt de donkerte van het Waddengebied aantrekkelijker als bestemming. Niet voor niets zijn er al op veel plekken langs de Waddenkust en op de eilanden nachtexcursies en wandelingen en ontstaat er langzaam maar zeker een donkerte toeristisch aanbod. De beleving van donkerte moet ook bijdragen aan meer bewustwording en het belang van het behouden van deze bijzondere waarde in het Werelderfgoed Waddenzee. Goede verhalen helpen hierbij. In opdracht van Programma naar een Rijke Waddenzee (PRW) werd de brochure De dag heeft ogen, de nacht heeft oren samengesteld met een selectie verhalen uit een rijke cultuurhistorie. Om hiermee ondernemers en organisaties te ondersteunen met de invulling van het toeristisch aanbod over donkerte.

Cultuurhistorie als inspiratiebron

Waar mensen vaak minder bij stilstaan, is dat de donkerte een grote relatie heeft met de cultuurhistorie. En dat hiermee onze woordenschat, gebruiken en gewoonten is gekleurd. Het nachtelijke waddenlandschap heeft eeuwen gediend als inspiratiebron voor verhalenvertellers. De nacht als decor voor legenden en sagen en mythische verhalen uit de tijd van voor de kerstening, als achtergrond voor natuurverschijnselen en als spiegel van tal van gemoedstoestanden.
Met deze brochure willen we de cultuurhistorie een plek geven in het toeristisch aanbod en laten zien hoe de verhalen van de donkerte kunnen inspireren om nieuw aanbod te ontwikkelen. Zo kunnen we de verhalen van de nacht, die in veel variaties langs de hele Waddenkust werden gedeeld, levend houden en het bewustzijn van de kwaliteit van de nacht en de donkerte verder vergroten.

Groeiende waardering voor donkerte

’s Nachts is alles anders. We zien minder, maar onze fantasie viert hoogtij. En je zintuigen worden anders geprikkeld. Die ervaringen zijn alleen mogelijk in een gebied waar het nog donker is. De donkerte wordt steeds meer herontdekt als een oerkwaliteit. Nu in grote delen van de wereld de sterrenhemel door lichtvervuiling aan het zicht wordt onttrokken, groeit het bewustzijn van de waarde van de nacht voor natuur en mens en de invloed van de sterren en planeten op het leven op aarde.

Zo dankt Werelderfgoed Waddenzee zijn dynamiek aan de maan die met haar zwaartekracht het tij veroorzaakt. Daarnaast groeit ook het bewustzijn dat het eens anders was. Dat er een tijd is geweest zonder kunstlicht en dat dit gevolgen had voor hoe de mensen leefden. Dit heeft ertoe geleid dat de donkerte die in het Waddengebied nog volop aanwezig is, meer wordt gewaardeerd en dat er op veel plekken met meer aandacht mee wordt omgegaan, om de donkerte niet ook hier te verliezen.

Meer informatie:

Sonja van der Graaf. Tel +31 (0)6 11 48 71 20. E-mail: sonja.vandergraaf@rvo.nl.