Weblog: Route 1717

dinsdag 19 september 2017

Hij duwt z’n rollator moeizaam omhoog door het gras, tussen de grafzerken door. Rode bretels houden z’n spijkerbroek op hoogte. Een fototoestel bungelt om z’n hals. Het is windstil, zonovergoten en de temperatuur stijgt snel. Hij staat even stil bij een oude, verweerde grafsteen van een zeehondenjager. En vervolgt dan z’n weg naar de met water gevulde potten.

Het zijn er wel honderd en ze staan naast de gele kerk uitgestald op planken. Samen vormen ze het skelet van een ovalen paviljoen. Hij zoekt steun aan een plank en stapt dan voorzichtig naar binnen. De rollator blijft buiten.

Het is moeilijk voor te stellen dat op deze verstilde plek, in de naast gelegen pastorie, Freek de Jonge is geboren. En het is nog moeilijker voor te stellen dat driehonderd jaar geleden het zeewater zo’n twee meter hoog stond in deze kerk. Toch is dat wat er gebeurde op 24 december 1717. Ooit stond de kerk midden in Westernieland tot de zware stormvloed het halve dorp verwoestte en later oostwaarts werd herbouwd.

Kerstvloed 1717
De Kerstvloed kostte duizenden mensen het leven. Het dodental en de ravage in Groningen was groot. Veel groter dan in Friesland. Volgens sommigen omdat de  Groningse dijken slecht waren vanwege gebrek aan centraal toezicht op onderhoud en opbouw. Volgens anderen omdat de storm met orkaankracht domweg pal op de Groningse kust stond. Hoe het ook zij; de daarop volgende eeuwen hebben de Groningers de schade ingehaald en serieus werk gemaakt van de dijken. Onder het motto “dei nait wil wiek’n mout diek’n”.

Het paviljoen naast de kerk van Westernieland is onderdeel van een kunstroute in Groningen. ’n Kunstroute, die is geïnspireerd op de Kerstvloed en tot en met 1 oktober te volgen is. Kunstenaars, afkomstig uit kustgebieden over de hele wereld, tonen met hun kunstwerken de kracht van water of eren slachtoffers van vergelijkbare, hedendaagse rampen. Katrina of de tsunami in Japan.

Waterbibliotheek
Het rondreizende paviljoen zamelt ondertussen overal water in. Ook bezoekers aan de Kunstroute 1717 kunnen water uit eigen sloot of plas inleveren. Zo ontstaat een heuse waterbibliotheek die volgend jaar, gevuld met duizend potten water, haar eindbestemming vindt in de culturele hoofdstad van Europa. Inderdaad, Leeuwarden.

Samen met z’n vrouw tilt hij de rollator in het busje en ze rijden weg. De route voert ze naar het land van de familie Oudman in Pieterburen. Daar wacht op de hoek van akker en erf een even ingenieuze als toverachtige toren, gemaakt door een Indonesische kunstenaar van pallets.

Lianne Huzen, Strategietrekker Duurzame Waddenzeehavens- en scheepvaart

 

Meer weten?
Kerstvloed 1717