Met de ervaringen van de broedeilanden en de broedrots in de Balgzandpolder (NH) ontstond het idee voor een slibdistributiehub. Zo’n hub heeft zowel betekenis voor het terugkerende baggerbeheer van havens als voor de Waddennatuur. In 2020 vroeg Programma naar een Rijke Waddenzee (PRW) aan Ophen Ingenieurs en Innovators uit Leek om een verkenning naar de haalbaarheid hiervan uit te voeren.
De verkenning naar een slibdistributiehub startte onder de werktitel ‘vogelterp’. Al snel bleek dat het beheer van een circulair depot en de rust voor broedvogels lastig te combineren is. Daarom richtte de verkenning zich meer op het circulaire karakter van het baggeronderhoud en terugkerende afzetmogelijkheden van het slib. Daarbij is ook naar de financiële haalbaarheid gekeken. De situaties van de jachthaven van Schiermonnikoog en het haventje van Noordpolderzijl zijn daarbij als casus gebruikt. De verkenning biedt inspiratie voor het toepassen van slib binnen de landbouw en weg- en waterbouw, maar er is geen aanzet tot een plan van aanpak voor de voorbeeldgebieden.
Slibdistributiehub technisch haalbaar
Deze verkenning toont aan dat het technisch haalbaar is om een hub te bouwen, waaruit slib getransporteerd kan worden voor verschillende toepassingen. Deze toepassingen bevinden zich in twee verschillende markten, namelijk de landbouw en de weg- en waterbouw. Binnen deze afzetmarkten is er toenemende interesse, dan wel behoefte, naar het toepassen van slib.
Het toepassen van slib is vervlochten in verschillende wetten en beleidskaders, die zijn beschreven in dit onderzoek. Daarnaast bevat het onderzoek een business case, met hierin de uitwerking van verschillende financiële scenario’s. Er kan worden geconcludeerd dat het een haalbaar en toekomstbestendig idee is om waddenslib, vrijkomend bij haven- en geulonderhoud, via een natuurinclusief distributiepunt een nuttige toepassing te geven. Binnen de afzetmarkten landbouw en weg- en waterbouw is er toenemende interesse, dan wel behoefte, aan het toepassen van slib.
Studie naar slibbalans
Begin 2021 publiceerden Deltares, de Waddenacademie en PRW de studie “Where mud matters”. Het is een eerste studie naar de slibbalans van de trilaterale Waddenzee. Met als belangrijke conclusie datslib in de Waddenzee een schaarse grondstof is. Wel zijn er regionale verschillen; er zijn plekken met een overschot en er zijn plekken met tekorten. Het onttrekken van slib uit het Wadden-ecosysteem voor nuttige toepassingen zal in die context beoordeeld moeten worden. Het opinie-artikel in het Friesch Dagblad van 29 april 2021 door enkele onderzoekers van de studie geeft een goede samenvatting.
