LEEUWARDEN – De veerverbindingen zijn dé levensaders voor de Waddeneilanden. Gezien het belang van een goede verbinding hebben een groot aantal betrokken partijen een eerste verkenning uitgevoerd naar de kansen die er liggen voor een meer duurzame bereikbaarheid van het Waddengebied in de toekomst. Hierbij omvat bereikbaarheid de hele vervoersketen.
De verkenning is ondermeer uitgevoerd omdat de concessie van de veerboten van en naar de Waddeneilanden afloopt in 2029. En in 2021 is een tussentijdse evaluatie van deze concessies gepland. Een goed moment om nu al na te denken over de toekomst.
De verkenning is een initiatief van het Programma naar een Rijke Waddenzee (PRW) en is uitgevoerd met een groot aantal partijen in de regio. De begeleidingscommissie bestond (naast PRW) uit de Waddenvereniging, de Waddenacademie, Rijkswaterstaat, de provincie Fryslân, het Samenwerkingsverband de Waddeneilanden en Wagenborg Passagiersdiensten. Via interviews en werksessies hebben belanghebbenden input geleverd. Naast eerder genoemde partijen waren dat onder andere de gemeenten, TESO, rederij Doeksen, de provincies, de Coalitie Wadden Natuurlijk en het Ministerie van I&W. Gezamenlijk hebben zij het belang uitgesproken voor het werken aan het verduurzamen van de bereikbaarheid in het Waddengebied.
Duurzaam van deur tot deur
In de verkenning is duurzame bereikbaarheid meer dan alleen varen. De hele vervoersketen is meegenomen. Dus vanaf huis tot aan je bestemming op de wal of vanaf huis tot aan je bestemming op het eiland en weer terug. In totaal zien de deelnemers aan de verkenning ruim 20 kansen voor een duurzame bereikbaarheid van het Waddengebied. De kansen zijn verwerkt in een inspiratiedocument en ingedeeld in vier groepen, te weten;
- zero-emissie vervoer
- vraaggestuurd Waddenreizen
- 1 loket, 1 vervoerketen
- beleving Werelderfgoedreis
De kansen passen bij veel ambities van de betrokken partijen; bij een verdere uitwerking vragen ze veelal om maatwerk, per verbinding of eiland, omdat er verschillen zijn in bijvoorbeeld reistijd tot de vaste wal, aantal gasten en autogebruik.
Zero-emissie vervoer
Iedereen is het erover eens dat de uitstoot van veerboten een goede kans biedt op verduurzaming; stiller, zuiniger, schoner en geen rookpluimen. Dergelijk vervoer past bovendien goed bij de Werelderfgoedstatus. Wat dat betreft worden de nieuwe veerboot naar en van Texel, en de twee nieuwe veerboten die volgend jaar naar en van Terschelling gaan varen, als mooie voorbeelden gezien. Naast veerboten, worden er ook kansen gezien voor elektrische (deel) auto’s en taxi’s en het vergroten van het aandeel OV in de Waddenreis.
Vraaggestuurd Waddenreizen
De gedachte van vraaggestuurd reizen is dat er dan beter ingespeeld kan worden op duurzaamheid. Bijvoorbeeld de keuze tussen normale en snelle overtochten. Of extra services die inspelen op de vraag van de reizigers. Als bezoekers bijvoorbeeld ontzorgd worden in hun bagagevervoer zal er minder noodzaak zijn om de auto mee te nemen het eiland op.
Ook het scheiden van vracht- en personenverkeer biedt mogelijkheden voor verduurzaming. Vrachtverkeer kan per container gaan, waardoor de veerboten lichter worden en dus ondieper varen en het aantal vervoersbewegingen door vrachtauto’s afneemt. Zeker bij de kansen voor vraaggestuurd vervoer is het van belang eerst te investeren in een analyse van behoefte en haalbaarheid, vanwege de diversiteit aan belangen.
1 loket, 1 vervoersketen
Centraal hierbij staat dat je via één loket (bijvoorbeeld een app) je hele vervoer kunt regelen. Van en naar de eilanden, maar ook op de eilanden. Meer reisgemak met optimale reisinformatie. Zo worden de toeristen ontzorgd en ontneem je bovendien een prikkel om toch met de auto te komen.
Beleving Werelderfgoed Waddenzee
Dit is met name van belang voor de toeristische bezoekers van de eilanden. Je vakantie begint bij voorkeur al via de app, en wordt vervolgens tastbaar in de haven, de terminal en op de veerboot. Denk hierbij aan informatieschermen, interieurinrichting en aquaria. Dergelijke zaken dragen al tijdens de reis bij aan de unieke waarden van het Waddengebied: rust, ruimte en natuur. Ook is het mogelijk een volledig duurzame Waddenreis te boeken.
Inspiratiedocument
Hoewel 2030 nog ver weg is, zijn een aantal punten urgent. De verkenning reikt namelijk ook bouwstenen aan voor processen die nu al lopen, zoals het Investeringskader Waddengebied en de Gebiedsagenda Wadden 2050 om een breed vervolg te geven aan de verkenning.
Het inspiratiedocument zal hier worden gepresenteerd en aangeboden.
