Op vijf verschillende locaties in de Waddenzee werd in 2020 ervaring opgedaan met het vangen van consumptiegarnalen (Crangon crangon) met vaste vistuigen. Dit met het oog op het werken aan een verbreed perspectief voor de kleinschalige visserij en om te ontdekken of met de aanvoer van verse (levende of direct ingevroren) garnalen een interessant nieuw culinair waddenproduct kan worden ontwikkeld. Jaap Vegter heeft met drie collega vissers van 1 augustus tot en met 1 december 2020 deze praktijkproef uitgevoerd. Vangsten waren heel goed mogelijk, maar nog niet op een commercieel interessant niveau. Daar is meer onderzoek en praktijkervaring voor nodig. De praktijkproef werd in opdracht van het Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Voedselkwaliteit en onder regie van het Programma naar een Rijke Waddenzee (PRW) uitgevoerd.
Onderzoeksvraag
De vraag is of- en zo ja, hoe effectief, consumptie garnalen gevangen kunnen worden met vaste vistuigen zoals fuiken, korven of kubben. Deze vraag komt voort uit de behoefte aan meer perspectief voor de vaste vistuigvisserij in de Waddenzee. In gesprekken met vissers die uiteenlopende vormen van vaste vistuigvisserij uitvoeren is door de vissers deze wens geuit.
Eerste resultaten
De vissers hebben in deze praktijkproef fuiken, korven en kubben ingezet. Van deze vangtuigen gaven de schietfuiken verreweg het beste resultaat. De vangst bedroeg gemiddeld genomen net geen 3 kg per fuik. Dat is lager dan verwacht, maar dat is waarschijnlijk debet aan de ontsnappingsmogelijkheden die voor aal aan de vangtuigen moesten worden aangebracht. De gemiddelde grootte van de garnaal in de fuiken is hoger dan in een reguliere garnalenkorf en dat is een interessant gegeven als je de garnalen voor consumptie wil benutten. De beoogde proeverij van de gevangen garnaal kon in 2020 vanwege de sluiting van de horeca door Corona helaas geen doorgang vinden.
Ontheffing aalperiode
Deze vistuigen vallen, met uitzondering van krabbenkorven, onder de categorie aalvistuigen. De garnalenvisserij met fuiken op garnalen is vooral interessant wanneer er zich voldoende grote garnalen in redelijke dichtheden op het wad bevinden. Dat is in het najaar, maar dat is ook de gesloten periode voor aalvistuigen. Daarom werden de vistuigen aangepast met voorzieningen waardoor binnenzwemmende aal uit het vistuig kan ontsnappen. Tot nu toe was onbekend of eventueel meegevangen garnalen ook door die voorzieningen in het vistuig wegzwemmen. De praktijkproef moest hier meer duidelijkheid over geven. De conclusie is dat de garnalen door deze constructies kunnen ontsnappen, maar dat het deel van de vangst dat je daardoor verliest bij de schietfuiken lijkt mee te vallen.
Voortzetting proef
Voor meer betrouwbare gegevens zijn meer prakrijkexperimenten nodig. In 2021 ontstaan hiervoor wellicht mogelijkheden door deze proef te combineren met een monitoringsproject, waarbij met fuiken visbestanden worden bemonsterd. Hopelijk is het dan wel mogelijk om een proeverij met deze levend aangevoerde wadgarnaal te organiseren. We zijn als PRW nog steeds nieuwsgierig of vers aangevoerde en vakbekwaam bereide wadgarnalen qua smaak voldoende onderscheidend zijn van bestaande producten en daarmee potentie hebben in de markt.
