Onderzoek naar Bonamia-vrije platte oester

donderdag 19 december 2019

De platte oester hoort bij de Nederlandse Waddenzee. Het is een belangrijke biobouwer. We dachten dat de platte oester was verdwenen. Uit een inventarisatie in opdracht van Programma naar een Rijke Waddenzee (PRW) in 2017 bleek dat er een levensvatbare, maar kleine populatie aanwezig is in het Eierlandse gat.

Gebiedseigen jonge oesters

Het NIOZ heeft een voorraad (stock) van gebiedseigen jonge Waddenzee oesters (broed) opgekweekt, met een financiële bijdrage van PRW en WNF. Met deze voorraad aan gebiedseigen oesters kan onderzoek worden gedaan naar geschikte groeiplaatsen voor oesters. Met de opgedane kennis over oesterkweek en leefomstandigheden van de oesters kan mogelijk in de toekomst de verspreiding van de platte oester over meerdere kombergingen ter hand worden genomen. Actief helpen bij de verspreiding (dispersie) is verantwoord als het doelgebied geschikt is, en goed duidelijk is dat de soort er niet op eigen kracht zal komen.

Bonamia-vrij

Bonamia is een ziekte die in platte oesters voor komt. De oesters kunnen er dood aan gaan als ze ongeveer 2 jaar oud zijn. Voor restoratieprojecten van platte oester, zowel in de Noordzee als op de Waddenzee, is het belangrijk dat er “Bonamia-vrije” oesters worden gebruikt, zodat Bonamia niet in deze gebieden wordt geïntroduceerd. Zowel ouderdieren als larven kunnen zijn geïnfecteerd. De larven kunnen Bonamia hebben, ook als de ouderdieren dat niet hebben. En omgekeerd, er kunnen ook Bonamia-vrije larven voortkomen uit geïnfecteerde ouders. Sommige dieren zijn blijkbaar resistent. Andere dieren, zoals waarschijnlijk die uit de Waddenzee, hebben (nog) geen Bonamia.

 

Onderzoek

PRW en het Ministerie van LNV hebben gezamenlijk aan Wageningen Marine Research (WMR) en het NIOZ gevraagd verder onderzoek te doen naar het verkrijgen van Bonamia-vrij broed. Er is door de onderzoekers van WMR een manier gevonden om oesters te bemonsteren op Bonamia. Er zijn monsters van de Oosterschelde- en de Waddenzee populatie genomen en geselecteerd op het ontbreken van Bonamia. Deze ouderdieren en hun nageslacht worden verder , in samenwerking met de Universiteit van Santiago de Compostela (Spanje), onderzocht om antwoord te krijgen op de vragen: “hebben de Bonamia-vrije oesters een andere genetische samenstelling?” en “zijn Bonamia-vrije oesters uit besmette gebieden minder gevoelig voor besmetting dan die uit Bonamia-vrije gebieden?” Het onderzoek loopt nog door in 2020 en krijgt een vervolg in het veld in 2021. PRW vindt het een belangrijke stap om bronmateriaal te hebben, vrij van besmetting van een agressieve exoot zoals Bonamia. Zo kunnen we, mochten we daarvoor kiezen, de soort een handje helpen zich te verspreiden over meerdere kombergingen zonder dat Bonamia de Waddenzee gaat koloniseren. Het tussentijdse briefadvies van NIOZ en WMR kunt u hier lezen.

Meer informatie bij Michiel Firet, T 061296 1898