In opdracht van Programma naar een Rijke Waddenzee voerde Acacia Water c.s. een toekomstverkenning uit naar nieuwe duurzame verdienmodellen in de landbouwsector in de Waddenregio. Deze verdienmodellen voor de toekomst bewegen zich grofweg in drie richtingen: zoet, zout en natuurrijk. Aan de hand van actuele kennis en inzichten zijn gesprekken gevoerd met individuele agrariërs en groepen agrariërs verspreid over de kustregio.
Vrij denken over toekomst is complex
Er komt momenteel heel veel op de landbouwsector af, zowel Europees (GLB), vanuit landelijk beleid rondom stikstof en kringlooplandbouw, maar ook door ruimtevragen vanuit energie (zonnepanelen), een Tennet-kabel en natuuropgaven in het kustgebied. Deze veelheid aan zaken maakt het vrij denken over de toekomst voor agrariërs lastig. De bereidheid bij agrariërs om na te denken over de toekomst van het Wad is evenwel groot. Het is van belang dat beleidsbepalers en agrariërs hierbij dezelfde taal met elkaar spreken en elkaar goed begrijpen. Transities vragen om het zoeken naar nieuwe antwoorden en experimenteren rondom actuele vraagstukken. Uit de gesprekken met de boeren blijkt echter dat ze hiervoor binnen de huidige bedrijfsvoering nauwelijks ruimte ervaren. De risico’s zijn te groot gelet op de financiële verplichtingen en lopende afspraken met afnemers.
Denkrichtingen
Veel agrariërs zien op dit moment het meeste perspectief in het zoet houden van hun teelt. Met name de aardappel kent een grote wereldwijde afzetmarkt en veel agrariërs zien geen reële alternatieven. Vanuit de landbouw wordt buitendijkse experimenteerruimte wel heel interessant gevonden. Bij een eventuele aanpassing of verandering van de teelt moet rekening gehouden worden met de gehele bouwplanontwikkeling. Het is daarbij belangrijk om de hele keten rondom de landbouwbedrijven goed te betrekken.
Meer informatie
T. (Titian) Oterdoom. Tel: +31 (0)6 53 41 24 98. E-mail: oterdoom@eopm.nl .
