In 2014 hebben de garnalenvisserij, natuurorganisaties en betrokken overheden afspraken gemaakt over verduurzaming van de garnalenvisserij in de Waddenzee. De ambities zijn vastgelegd in het VisWad-akkoord waarvan de uitvoering wordt ondersteund door PRW. In het kader van de gemaakte afspraken is inmiddels ruim 11% van het oorspronkelijke visgebied in de Waddenzee gesloten voor de garnalenvissers, Om deze ruim 8.500 ha goed te beschermen is extra inzet op handhaving vereist.
Naleving en handhaving
De naleving en handhaving van beschermde gebieden op de Waddenzee (en ook daarbuiten) is een belangrijk aandachtspunt. Gebruikers als vissers, baggeraars en de scheepvaart hebben allemaal plaatsbepalingssystemen aan boord om die sluitingen te respecteren. Bij de visserij en dan met name de garnalenvisserij is dat extra lastig, omdat schepen in sommige gebieden wél mogen varen maar daar niet mogen vissen. Om het onderscheid te maken tussen varen en vissen zijn de garnalenschepen van een blackbox-systeem voorzien. Deze plaatsbepalingssystemen zijn ofwel gekoppeld aan een liersensor of aan de turbodruk en toerental motor. De toestand van de lier of van de motor geeft dan idealiter aan of een schip vaart of vist.
Fraudegevoelig
Helaas is gebleken dat beide systemen fraudegevoelig zijn, waardoor het onderscheid tussen vissen en varen niet onomstotelijk kan worden vastgesteld. Dit is een onwenselijke situatie en daarom wordt in opdracht van het ministerie van LNV en in samenwerking met de NVWA gewerkt aan de ontwikkeling van een nieuw blackbox-systeem. Een systeem dat fraudebestendig is en die het onderscheid tussen varen en vissen feilloos vastlegt.
Het blijkt dat je zo’n systeem niet even van de plank trekt, maar dat je zoiets vrijwel compleet opnieuw moet ontwikkelen. Overheid, sector en natuurorganisaties hebben recent afgesproken alles op alles te zetten om een dergelijk nieuw systeem zo snel mogelijk operationeel te hebben. De uitdagingen daarbij zijn:
- Ontwikkeling van een meetsysteem dat varen en vissen naadloos onderscheid.
- Zorgen voor een data-infrastructuur die het mogelijk maakt om administratief te handhaven.
Nieuw meetsysteem
Vanaf begin volgend jaar worden praktijkproeven gedaan met twee of drie mogelijke meetsystemen. Het principe daarbij is dat sensoren op de boomkorren worden geplaatst en registreren of een net zich boven en onder water bevindt. Een eenvoudig principe waar al heel wat denkwerk aan vooraf is gegaan. Vooral het beveiligen en fraudebestendig inrichten van zo’n systeem is geen sinecure. Uit de proef moet blijken welk van de meetsystemen het meest geschikt is.
Administratieve handhaving
Het administratief handhaven staat nog niet in de steigers maar kent een hoge ambitie. Er wordt in dit traject gewerkt aan een systeem dat bij een overtreding automatisch een bekeuring uitschrijft. Nu is het nog nodig dat bijvoorbeeld de Waddenunit een overtreding visueel vast stelt en worden meldingen bij de NVWA en de Kustwacht individueel en op locatie nagetrokken. Deze vorm van handhaving wil men vervangen door een systeem dat op basis van de blackbox-gegevens over scheepspositie en activiteit, via het CJIB, automatisch een boete oplegt aan de visserijondernemer die in overtreding is geweest. Dus vissend varen in een gesloten gebied is er straks zonder bekeuring niet meer bij. Ziedaar, een flitspaal op zee.
Meer informatie
Ronald Lanters, Tel: +31 (0)6 21 51 54 34. Mail: ronald@wing.nl.
