In januari 2020 vond de derde integrale telling van de Oost-Atlantische Flyway plaats. Alle overwinterende watervogels langs de kust van Noorwegen tot en met Zuid-Afrika zijn geteld. De telling is een enorme operatie waar dit jaar 12.000 vrijwilligers en professionals aan hebben bijgedragen. Deze samenwerking en simultane telling is zeer belangrijk om een beeld te krijgen van de ontwikkeling van de verschillende vogelpopulaties langs de Flyway. Het nu gepubliceerde basisrapport Simultaneous January 2020 waterbird and wetland census along the East Atlantic Flyway: National Reports geeft een eerste overzicht van de aantallen vogels die zijn geteld in 32 landen langs deze trekroute.
sterk klimaateffect
De telling vindt plaats in januari omdat er in die maand relatief weinig verplaatsingen van vogels plaatsvinden. De informatie is essentieel om te kunnen volgen of populaties toe- of afnemen of bijvoorbeeld verplaatsen. Uit de eerste resultaten van de telling van afgelopen januari valt een sterk klimaateffect op: in veel noordelijke gebieden was het erg warm voor de tijd van het jaar. Wateren die normaal zijn dichtgevroren waren nu open, met een direct effect op de verspreiding van vogels tot gevolg. De data van deze integrale telling wordt verder geanalyseerd en uitgewerkt in een assessment rapport. De verwachte verschijning daarvan is eind 2021. Na deze analyse is inzichtelijk hoe de verschillende soorten en populaties het doen ten opzichte van elkaar.
beeld van ontwikkeling vogelpopulaties
Zo is uit de assessment van de eerste integrale telling in 2014 bijvoorbeeld naar voren gekomen, dat de vogels die in het Waddengebied broeden het slechter doen dan de vogels die elders langs de Flyway broeden. Dit leidde tot het opstellen van het Actieplan broedvogels Waddenzee. Uit de assessment van de telling in 2017 is onder andere naar voren gekomen dat steltlopers die in het Arctisch gebied broeden een negatieve trend vertonen. Dit geeft een sterke aanwijzing dat hier een effect van klimaatverandering speelt; de opwarming gaat in het Arctisch gebied namelijk veel sneller dan in Nederland.
Overdracht flyway-monitoring
Dit was het laatste jaar dat Programma naar een Rijke Waddenzee (PRW) de rol als opdrachtgever van de Flyway-monitoring vervulde. Deze taak is overgedragen aan het ministerie van LNV. Daarmee is ons project Flyway-monitoring: borgen en overdragen afgerond.
Meer informatie
Bij Jonna van Ulzen, Programma naar een Rijke Waddenzee,
E jonna.vanulzen@vogelbescherming.nl, T +31 (0)6 52 75 21 33
Deze telling werd georganiseerd door Sovon Vogelonderzoek in samenwerking met het Wadden Sea Flyway Initiative, Wetlands International en BirdLife International in samenwerking met de nationale autoriteiten, organisaties en instellingen die verantwoordelijk zijn voor de monitoring van watervogels en wetlands in hun land.
Naast de organisaties die deze nationale monitoringpartners financieren, de organisatie en uitvoering uit de enquête van januari 2020 werd de telling ondersteund door het Nederlandse Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselvoorziening Kwaliteit door programma Naar een Rijke Waddenzee en de Zwitserse stichting MAVA. Extra financiering werd ontvangen van het Duitse federale ministerie van Milieu, Natuurbehoud en Nucleair Veiligheid, Overheid en Nationaal Park Waddenzee vanuit Niedersachsen, Overheid en Nationaal Park Waddenzee vanuit Sleeswijk-Holstein, Ministerie van Milieu en Voedsel Denemarken, Vogelbescherming Nederland, de Wetland Bird Survey via de British Trust for Ornithology, Wildfowl and Wetlands Trust en Tour du Valat.
