VisWad 2e tranche sluiting gebieden garnalenvisserij Waddenzee

maandag 28 maart 2022

De visserijsector en de natuurorganisaties werken samen met de verantwoordelijke overheden aan de transitie naar een volhoudbare Werelderfgoedvisserij op de (Nederlandse) Waddenzee. Voor de garnalenvisserij is daarbij het VisWad-akkoord nu leidend. Verminderen van de visserijdruk is een van de afgesproken maatregelen. Met publieke financiering uit het Waddenfonds wordt dat mogelijk.

De stuurgroep VisWad stond in september 2021 voor een belangrijke keuze, de inrichting van de 2e tranche gebiedssluiting garnalenvisserij. De sluiting van 11.3% van de bevisbare gebieden voor de garnalenvisserij was nodig als tegenprestatie voor de uitkoop van 19 Garnalenkotter-vergunningen door het Waddenfonds. Dit was eerder zo overeengekomen als bestuurlijke afspraak tussen de deelnemende partijen van het VisWad-akkoord. Op deze wijze kon, met perspectief voor de garnalenvissers, invulling worden gegeven aan de noodzakelijke natuurverbetering van de sublitorale Waddenzee.

Onderbouwing te sluiten gebieden

Het Waddenfonds had ter voorbereiding van deze keuze het Programma naar een Rijke Waddenzee (PRW) verzocht om op basis van haar systeemkennis voorstellen te ontwikkelen voor de begrenzing van te beschermen gebieden in het Eijerlandse Gat en het oostelijke Waddengebied. In de beide gebieden dienden, naast de in 2014 reeds gesloten gebieden (ruim 5.000 ha) in totaal nog eens 3.420 hectare beschermd gebied te worden gepositioneerd.

In het advies zijn de kennis van PRW en andere studies, waaronder de Ecotopenkaart 2019 en tussenresultaten van Waddenmozaïek, gebundeld om tot een voorstel te komen. Bij het ontwikkelen van voorstellen voor de begrenzing is primair vanuit het natuurbelang gewerkt, en is, waar mogelijk, rekening gehouden met de visserijbelangen. Ecologische criteria bij de selectie van gebieden waren onder andere het werken aan zo groot mogelijke aaneengesloten gebieden en het aanwezig zijn van verschillende gradiënten (diepte, zoutgehalte), zodat diverse leefgemeenschappen onderdeel werden van het beschermingsregime. Procescriteria waren het streven naar volledige kombergingen en concentratie op Eijerlandse Gat en het Oostwad.

Overname advies

De stuurgroep VisWad heeft het advies van het PRW en een voorstel voor de begrenzing vanuit visserij vergeleken. Deze kwamen redelijk overeen. Het voorstel vanuit de visserij positioneerde bij het Eijerlandse Gat een deel van gebieden buiten deze komberging. Dit viel niet binnen de afspraken. De stuurgroep heeft daarom het PRW voorstel voor het Eijerlandse Gat ongewijzigd overgenomen. Binnen het Oostwad waren vanuit de ecologie meerdere keuzes mogelijk. Daar is het eerste PRW voorstel in een deel aangepast om de garnalenvissers meer ruimte te geven, dit betrof de stroomgeul van de Lauwers.

Het Ministerie van Landbouw, Natuur en Visserij heeft deze gebieden inmiddels langs privaatrechtelijke weg voor het grootste deel van de garnalenvissers gesloten en werkt nog aan een meer publieke regeling om deze gebieden op zo kort mogelijke termijn voor álle garnalenvissers te sluiten.

Kennis

De onderbouwing van het advies heeft geleid tot een aparte PRW rapportage. Hierin zijn veel kennis van de onderwaternatuur en gedachtenlijnen gebundeld over hoe je tot keuzes voor bescherming van de wadbodem komt (klik hier voor de download). PRW stelt deze rapportage graag openbaar beschikbaar om de kwaliteit van het gesprek en beleidskeuzes voor de onderwaternatuur naar een hoger plan te tillen. In de uitwerking van het voorstel is menigmaal flink geworsteld met het divers beschikbare kaartmateriaal, coördinaten en notaties of geodata (GIS-informatie) van reeds gesloten gebieden. In het beschikbaar maken van dit soort ruimtelijke informatie valt voor beheerders van de Waddenzee nog slagen te maken door toe te werken naar eenduidige en gebundelde informatievoorziening. In deze bijlage is volledigheidshalve ook de gebruikte geodata (in één geopackage) te vinden. Met de afzonderlijke gebruikte informatie, en met de coördinaten van de gesloten gebieden te vinden.

Meer informatie

Ronald Lanters. E-mail: Ronald@wing.nl, tel: 06 2151 5434 (secretaris VisWad-proces)

of Michiel Firet. E-mail: m.firet@staatsbosbeheer.nl, tel: 06 1296 1898 (strategisch adviseur)